رمضان ماه مهمانی خدا ست كه خدا خود میزبانی بندگانش را تقبل نموده و شمیم عطرآگین بهشت ربانی، مشام جان ها را می نوازد و عشق وصل را در دل عاشقان می نوازد. رمضان ماه نزول رحمت و فرود عزت و عروج عبادت و صعود طاعت و سپر محكم خداوند است كه همگان را از عذاب اخری مصون و محفوظ می دارد.
آمد رمضان و عید با ماست**** قفل آمد و آن كلید با ماست
آمد رمضان به خدمت دل **** و آن كس كه دل آفرید با ماست
آمد شهر صیام، سنجق سلطان رسید**** دست بدار از طعام، مائده جان رسید( مولانا)
مرحبا نو شدن و آمدن ماه صیام****حبذا واسطه عقد و شهور ایام (انوری)
ماه رمضان خجسته بادت**** تا پیش صفر بود محرم (انوری)
پیامبر (ص)در یک روایت کوتاه، اثرات و فوائد سه چیز را به این شرح بیان می فرماید: «اغزوا تغنموا، و صوموا تصحوا، و سافروا تستغنوا» 1) جنگ و جهاد کنید تا مستغنی شوید، که غنائم جنگی باعث استغنا می باشد، 2) روزه بگیرید تا صحت و سلامتی خویش را تضمین کنید، 3) سفر کنید تا مالدار شوید، زیرا مسافرت و حمل کالای تجارتی از شهری به شهر دیگر یا از کشوری به کشور دیگر باعث رفع نیازمندی های جامعه و عمران کشورها می گردد، در این سه جمله پیامبر(صلی الله علیه و آله) سه باب از درهای علم: جهاد (که خود باعث تمکن و امکانات مالی می شود)، بهداشت جسم و اقتصاد جامعه را بر روی ما می گشاید.
ما اگر پویای فلسفه روزه و حکمت تشریع آن باشیم و از خواص و فوائد آن بخواهیم اطلاعات بیشتری پیدا کنیم و به اشکال تراشیهای منتقدین پاسخ اقناع کننده بدهیم به سخنان حکیمانه و درربار حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام در نهج البلاغه گوش فرا می دهیم در قسمتی از این خطبه امام می فرماید: «و مجاهدة الصیام فی الایام المفروضات، تسکینا لاطرافهم، و تخشیعا لابصارهم، و تذلیلا لنفوسهم و تخفیضا لقلوبهم، و اذهابا للخیلاء عنهم لما فی ذلک من تعفیر عتاق الوجوه بالتراب تواضعا و التصاق کرائم الجوارح بالارض تصاغرا و لحقوق البطون بالمتون من الصیام تذللا» (نهج البلاغه فیض /ص798)
امیرمؤمنان (علیه السلام) می فرماید: از خدا بترسید و از کیفر تباهکاری در دنیا، و از زیان ستمگری در آخرت … و خداوند بندگان مؤمنش را حفظ می فرماید، به وسیله نمازها و زکاتها، ( و سپس فوائد و پاره ای از علل و فلسفه روزه را بیان می فرماید) و کوشش در گرفتن روزه در روزهای واجب، برای آرام ماندن دست و پا و اندام و دیگر ایشان (از معصیت و نافرمانی) و چشم به زیر انداختنشان و فروتنی جانهاشان، و زبونی دلهاشان، و بیرون کردن کبر و خودپسندی از آنان، چون در نماز است مالیدن رخسارهای نیکو برای فروتنی، و (هنگام سجده نمودن) چسبانیدن اعضاء شریفه (هفت موضع) را به زمین برای اظهار کوچکی و «ذلت به پیشگاه با عظمتش » و در روزه رسیدن شکمها به پشتها برای خضوع و ناچیز دانستن خویش که روزه و نماز و زکات فلسفه اش سازندگی و تزکیه، و تذلل و تقلل به پیشگاه حضرت حق است، و از چیزهائی است که می تواند آدمی را از چنگ شیطان نجات بخشد، و از انواع بیماریهای ظاهری و باطنی برهاند، و مخصوصا درس مقاومت و مبارزه را عملا یاد آدمی دهد، مخصوصا روزه است که از امتیازات بخصوص برخوردار است، که پاداش آن فقط به خداوند بزرگ برگزار شده است. که امیرالمؤمنین(علیه السلام) درجائی دیگر می فرماید:«و الصیام ابتلاء لاخلاص الخلق » (حکمت 244 نهج البلاغه فیض الاسلام)
رمضان آمده با طعم دعا
سفره انداخته اند در همه جا
سر این خوان همه نوع آدم هست
شاه اگر هست گدایی هم هست
عمر یک سال جلوتر رفته
از خودم حوصله ام سرفته
یازده ماه گناه آلودم
من همانم که همیشه بودم
چشم، حقّ بدنم را خورده
هر کسی خواست دلم را برده
خو گرفته است به بن بست خودم
طاقتم طاق شد از دست خودم
